تاریخچه نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس در ایران و جهان
پیش گفتار:
سرمایه گذاری و بورس همیشه فاکتورهایی در اقتصاد بودند که هم توانایی ایجاد یه زندگی ایده آل را برای اشخاص داشتند و هم قابلیت بر هم زدن آن را! مطلبی هم که ما این بار قصد پرداختن به آن را کرده ایم، سرمایه گذاری و بورس و در وحله اول آن، تاریخچه نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس در ایران و جهان می باشد. قبل از اینکه بخواهیم در مورد تاریخچه چنین نمایشگاه سرنوشت سازی برای شما مخاطبان گرامی صحبت کنیم؛ شاید بد نباشد با بورس، اوراق بهادار و مقوله های سرمایه گذاری در آن کمی بیشتر آشنا بشیم تا بتوانیم اهمیت نمایشگاهی شدن چنین مباحثی را بهتر درک نماییم.
سرمایه گذاری و بورس:
در علم اقتصاد؛ بورس مکانی است برای قیمت گذاری، سرمایه گذاری و خرید و فروش کالا که البته به دو دسته کلی: سرمایه گذاری بورس کالا، سرمایه گذاری و بورس اوراق بهادار تقسیم می شود.
- سرمایه گذاری و بورس کالا: در دینای اقتصاد به بازاری گفته می شود که در آن، کالا و یا کالاهای معینی مورد معامله واقع می شوند. لازم است بدانید کالاها به صورت عمده در بورس کالا موجود نیستند و تنها نمونه هایی از آن ها برای نمایش به مکان بورس آورده می شود. بورس کالا مکانی است برای ارائه کالاهای استاندارد و پر مصرف جهانی که می تواند مشتریانی دست به نقد را نیز حتی در بازار آشفته کنونی به همراه داشت باشد! کالاهای مورد نظر بورس در انبارهای تحت نظارتی، حفظ و نگه داری می شوند و سازمان سرمایه گذاری و بورس ناظر بر معاملات، مبادلات، تسویه و همچنین تحویل کالاها می باشد. برای افزایش سطح آگاهی شخصی شاید بد نباشد بدانید که بیشترین کالاهای مورد معامله و یا حتی مبادله در بورس عبارتند از: گندم، قهوه، جو، آهن، مس، پنبه، نفت، زغال سنگ، مواد شیمایی، متریال خام و اولیه، کالاهای واسه و چرم می باشند. اهمیت بورس کالا برای تاجران و بازرگانان از حیث حداقل رسانیدن درصد ریسک و اطمینان از استاندارد بودن کالاها و همچنین شفاف سازی قیمت های آن ها، بسیار بالا می باشد.
- سرمایه گذاری و بورس اوراق بهادار: خیلی تفاوتی با دسته قبلی ندارد جز اینکه تمام معاملات و مبادلات فی ما بین از روی کاغذ های با ارزش شده ای صورت می پذیرد. سرمایه گذاری و بورس این دسته تحت شرایط ومقررات به خصوصی انجام می شود که اگر از علاقه مندان این دسته به حساب میایید، بهتر است با علم به دانستن آن در مسیر این روش سرمایه گذاری و بورس گام بردارید. تعیین قیمت سهام در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا صورت می پذیرد. در بورس اوراق بهادار، یک سرمایه گذارمی تواند با سرمایه هر چند کوچک، در شرکت ها و کمپانی های پذیرفته شده در بورس سرمایه گذاری نماید کهبرای این منظور لازم است به یکی از شرکت های کارگزاری بورس مراجعه نمایند.
کلمه بورس در زبان فرانسه به معنی کیف پول است و نام گذاری مکان آن هم بر می گردد به شهری در کشور بلژیک و خانه شهروندی به نام واندر بورس که اغلب صرافان شهر جلوی منزل او تمام فعالیت های اقتصادی، سرما یه گذاری و دادوستد هایشان را انجام می دادند و با گذشت زمان، کلمه بورس به کلیه مکان هایی که چنین فعالیت هایی در زمینه اقتصادی انجام می دادند اتلاق شد. جالب است بدانید اولین مرکز بورس و سرمایه گذاری در سال 1460 میلادی در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد که با خروجی های بسیار بسیار قابل توجه مالی نیز برای مشارکت کنندگان آن همراه شد! رشد و رونق سرمایه گذاری و بورس تا جایی ادامه پیدا کرد که انقلاب صنعتی در اروپا شکل گرفت. با شروع انقلاب صنعتی دگرگونی عظیمی از بالا تا پایین بنگاه های سرمایه گذاری و بورس را فرا گرفت که در کنار آن دستاوردهای بسیاری نیز برای مردم عادی جوامع غربی به همراه داشت.
تفاوت بازار بورس به عنوان یک بازار فعال اقتصادی با بازار فیزیکی دیگر این می باشد که در این بازار سهام و اوراق قرضه به جای کالا مورد معامله قرار میگیرند. لازم است بدانید بازار بورس تابع مقرراتی است که توسط نهادهای قانون گذار تعیین می شود و به منظور جلوگیری از بی نظمی و رعایت حقوق طرفین عرضه و تقاضا، رعایت آنها الزامی است. امروزه بازارهای سرمایه گذاری و بورس، اصلی ترین نوع سرمایه گذاری و انجام معاملات در زمینه سرمایه گذاری و بورس در جهان محسوب میشود.
آشنایی با سازمان بورس و اوراق بهادار ایران:
قبل از شروع به کار سازمان بورس و اوراق بهادار در سال 1384، سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به طور همزمان، مسئول نظارت و فاز اجرایی عملیات اوراق بهادار ایران بود که با تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت فاز اجرایی عملیات اوراق بهادار به سازمان بورس و اوراق بهادار واگذار شد. سازمان بورس و اوراق بهادار ایران یک موسسه غیر دولتی و دارای ابعاد حقوقی و مالی مستقل می باشد که از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق قبول شرکت ها در سرمایه گذاری و بورس و دیگر موارد اقتصادی این چنینی، اداره و کنترل می شود!
تاریخچه نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس در ایران و جهان
تاریخچه نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس در ایران و جهان دارای ابعاد مختلف وهمچنین افت و خیزهای زیای می باشد که البته با توجه به شرایط کنونی اقتصادی در خاورمیانه و ایران، قطعا یکی از پر جنب و جوش ترین نمایشگاه های سرمایه گذاری و بورس به کشور ما اختصاص پیدا می کند! در مورد نمایشگاه های دیگر سرمایه گذاری و بورس در جهان توضیحاتی خواهیم داد اما شاید بد نباشد ابتدا کمی با سرمایه گذاری و بورس در ایران و به طبع در پایتخت آن یعنی تهران، شناخت بیشتری پیدا کنیم.
در سال 1345 قانون تشکیل بورس و اوراق بهادار به تصویب رسانده شد و انک مرکزی وقت نیز، این طرح اقتصادی را مورد تایید خود قرار داد. در بهمن ماه 1346 نیز این مکان اقتصادی با انجام معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعت و معدن ایران شروع به فعالیت نمود. سازمان بورس و اوراق بهادار ایران نیز به مانند سایر سازمان های کشورهای توسعه یافته؛ از دو بخش بورس کالا و بورس اوراق بهادار تشکیل می شود که تاریخچه فعالیت آن ها به شرح زیر می باشد؛
بورس کالا ایران:
در مسیر دست یافتن به اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه که درست مطابق با آن ها، شورای عالی بورس موظف به راه اندازی و گسترش بورس های کالایی در این مملکت شناخته شده بود، بورس فلزات که نخستین بورس کالایی ایران نیز قلمداد می شود در سال 1382 و همچنین بورس کشاورزی در سال 1383 آغاز به کار کردند! جالب است بدانید طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران که با تصویب شورای عالی بورس نیز همراه شد، شرکت بورس کالا ایران با یکی کردن بورس فلزات و بورس کشاورزی تاسیس شد و فعالیت های خود را از مهر 1386 زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز نمود.
بورس اوراق بهادار ایران:
فکر اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمی گردد. در این سال، یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی با هدف بررسی و اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی به ایران آمدند؛ اما مطالعات آن دو، با آغاز جنگ جهانی دوم متوقف شد. در سال ۱۳۳۳، ماموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی، صنعت و معدن، بانک مرکزی و همچنین وزارت بازرگانی وقت محول شد. این گروه، پس از ۱۲ سال تحقیق و بررسی، در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه کردند. لایحه تشکیل بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلش شورای ملی به تصویب رسانیده شد و در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران، با ورود و معامله سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس آغاز به کار نمود. از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷، تعداد شرکت ها و موسسه های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از ۱۰ بنگاه اقتصادی با سرمایه ۶/۲ میلیارد ریال به ۱۴۲ شرکت با بیش از ۳۰۸ میلیارد ریال افزایش یافت که خود پیشرفت بسیارقابل توجه محسوب می شود! در اوایل دوران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، نظام تازه ایران با هدف مبارزه با سرمایه داری تلاشهایی برای تعطیلی بورس تهران انجام داد که نافرجام ماند. با پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد شرکت های پذیرفته شده از ۱۰۵ شرکت، به ۵۶ شرکت در پایان سال 1367 تقلیل یافت. علت این امر، تملک بسیاری از بنگاه های اقتصادی توسط دولت بوده است. جالب سات بدانید نخستین رویداد تاثیر گذار بر بورس نیز تصویب لایحه قانون اداره بانک ها در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بوده است.
به هر حال نکته قابل تامل در برگزاری نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس ایران این است که ما تا کنون نمایشگاه تخصصی در این زمینه برپا نکرده ایم و همیشه ترجیح داده ایم، سرمایه گذاری و بورس را با حیطه های وابسته به آن ها یعنی بیمه ها و بانک ها را نیز در چنین نمایشگاهی جای دهیم! بطور مثال نمایشگاه بورس، بانک و بیمه ایران معتبرترین فعالیت نمایشگاهی در زمینه سرمایه گذاری و بورس در ایران به شمار می رود که اغلب نیز در ابعاد بین المللی برگزار می شود و خوشبختانه مورد استقبال زیادی از سوی مخاطبان خود نیز قرار می گیرد. در این نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس بین المللی حاضران زیادی از کشورهای خارجی گردهم خواهند آمد تا با نمایش و معرفی دستاوردهای خود، بسترهای اقتصادی مد نظرشان را فراهم آوردند. از نمایشگاه های مختلفی که با محوریت فعالیت در زمینه های سرمایه گذاری و بورس ایران برپا می شوند که بگذریم، به نمایشگاه های برتر دنیا در چنین زمینه مهم اقصادی (سرمایه گذاری و بورس) و یا به قولی: دماسنج اقتصادی کشورهای خارجی خواهیم رسید که شاید بد نباشد در این قسمت از مطلب، به معرفی چند تا از این نمایشگاه ها بپردازیم؛
- چین؛ نمایشگاه پول و سرمایه گذاری شانگهای: نمایشگاه پول و سرمایه گذاری شانگهای چین بزرگ ترین نمایشگاه سرمایه گذاری و فعالیت های اقتصادی در چین به حساب می آید. این نمایشگاه، به عنوان مهمترین جایگاه معاملات ارزی و سهامی و اطلاعات مالی شخصی، رویدادی سالانه و منحصر به فرد است که متخصصان امور مالی می توانند در آن گردهم آمده و با هم معامله کنند، چرا که اقتصاد به سرعت در حال رشد کشور چین، باعث شده تا خدمات تامین مالی برای کسب و کارهای کوچک و متوسط بسیار مورد تقاضا باشند. نمایشگاه پول و سرمایه گذاری شانگهای چین از زمان اولین دوره برگزاری خود یعنی در سال 2003 شاهد و عامل توسعه فوق العاده بازار سرمایه و تامین مالی این کشور بوده است. این نمایشگاه فرصت گفتمان با متخصصان را در مورد طیف گسترده ای از محصولات نوین و نوآورانه سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران خصوصی و نهادی فراهم می آورد. در دوره گذشته نمایشگاه پول و سرمایه شانگهای بیش از 245 شرکت مالی مهم از بخش های بانکذاری، بیمه، شركت های تعاونى سرمايه گذارى در سهام، اوراق بهادار، معاملات سلف، تراست، ارز، فلزات گران بها و مشاوران مالی مستقل گردهم آمدند تا محصولات و خدمات خود را به بیش از 135 هزار فرد و موسسه سرمایه گذار معرفی نمایند. بخش ها و خدمات نوین نمایشگاه پول و سرمایه گذاری شانگهای چین عبارتند از: خدمات نوین بانکداری، بیمه، اوراق بهادار، معرفی شرکت های تعاونی سرمایه گذار، تراست، معاملات سلف، مدیریت دارایی، مدیریت ثروت، ارز، گزینه های باینری، فلزات گران بها، دستاوردهای مالی اینترنتی، وام دهی های صنعتی، فناوری مالی و خدمات مشاوره ای می باشد.
- روسیه؛ نمایشگاه امور مالی مسکو: نمایشگاه امور مالی مسکو روسیه، بزرگ ترین نمایشگاه بین المللی تجاری روسیه به حساب می آید و هر سال تعداد بسیار زیادی از دست اندرکاران بخش امور مالی را از روسیه و سایر کشورهای جهان گردهم می آورد. بانک های بزرگ، شرکت های بیمه، شرکت های امور مالی، موسسات سرمایه گذاری خرد، کارگزاران، مدیران پول و صندوق، بازارهای بورس، عرضه کنندگان نرم افزار و ارائه دهندگان خدمات پرداخت در این نمایشگاه به شرکت کنندگان معرفی می شوند و محصولات و خدمات جدید خود را ارائه می کنند. برنامه این نمایشگاه شامل سمینارهای آموزشی، کارگاه ها، میزگردها و کنفرانس ها مربوط است که سخنران ها و تحلیلگران برتر روسیه و جهان در آن ها شرکت می کنند. بیش از 50 شرکت در کنفرانس و نمایشگاه امور مالی مسکو حضور پیدا می کنند و بیش از 3000 نفر بطور میانگین هر دوره، از آن بازدید به عمل می آورند!
- امارات؛ نمایشگاه امور مالی دبی: نمایشگاه امور مالی دبی با تجربه ترین نمایشگاه مالی منطقه منا یعنی خاورمیانه و آفریقای شمالی است که از سال 2007 آغاز به کار کرده است. حضور در این نمایشگاه برای تمام افراد علاقه مند به سرمایه گذاری، تجارت یا راه اندازی کسب و کار جدید در بخش های سرمایه گذاری و امور مالی آزاد است. نمایشگاه امور مالی دبی بیش از 40 حامی مالی و غرفه دار بین المللی که جدید ترین محصولات و خدمات خود را به نمایش خواهند گذاشت، مشاوران مالی که دانش و اطلاعات خود را با مخاطبین در میان می گذارند، و بیش از 1500 بازدید کننده را گردهم می آورد تا فرصت های بی نظیری را در این نمایشگاه بررسی نمایند. دوره گذشته این نمایشگاه با 1300 بازدید کننده، موفقیت بسیار بزرگی به دست آورد.
ماموریت نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس عبارت است از:
- نمایش دستاوردها و توانمندی های درون مرزی و برون مرزی در صنعت مالی
- جلب توجه جامعه به صنایع مالی کشور در طول زمان برگزاری نمایشگاه
- به وجود آوردن فضا و بستر مناسب برای مشارکت کنندگان جهت اطلاع رسانی و فرهنگ سازی
- به وجود آوردن فضای تعامل و مذاکره
- جذب و گردآوری علاقه مندان، متخصصان و فعالان صنایع مالی
اهداف نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس عبارتند از:
- تلاش برای ایجاد فرهنگ مناسب مالی و همچنین افزایش سطح سواد افراد مختلف اجتماع
- ارتقا سطح مالی و اقتصادی کشور و بالا بردن میزان تعاملات داخلی و خارجی
- ارائه ساختار نوین و پایدار در جهت رسیدن به یک روش درآمدزایی مناسب
- ایجاد تعاملات دوستانه بین بخش های خصوصی و دولتی
دستاوردهای نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس عبارتند از:
- معرفی و ارائه دستاوردها، پروتکل ها و رونمایی ها
- عقد قراردادها و تفاهم نامه ها
- اجرای دوره های آموزشی جهت معرفی محصولات و فناوری ها
- حضور فعال مدیران ارشد صنعت مالی در برنامه های جانبی و محتوایی نمایشگاه
- فرصتی مناسب برای مشارکت کنندگان داخلی جهت شناخت نزدیک از فناوری ها، دستاوردها و استانداردهای جدید در عرصه بین المللی
- فرصتی مناسب برای مشارکت کنندگان خارجی جهت آشنایی و رویارویی نزدیک با ظرفیت ها، پتانسیل های سرمایه گذاری بالفعل و بالقوه در حوزه های بورس، بانک و بیمه ایران
کلام آخر:
با توجه به عدم پرداخت تخصصی به مقوله های سرمایه گذاری و بورس در بسیاری از نمایشگاه های مختلف و معتبر دنیا، باید با رعایت انصاف کامل این را اقرار کرد که نمایشگاه بین المللی سرمایه گذاری و بورس ایران در عرصه رقابتی طی ده سال فعالیت مستمری که از خود نشان داده است، چیزی کمتر از سایر نمایشگاه های سرمایه گذاری و بورس جهان ندارد و می توان به آینده نمایشگاه بین المللی سرمایه گذاری و بورس ایران امیدهای زیادی داشت! خوشبختانه تا کنون این نمایشگاه مطابق معیارهای از پیش مطرح شده برای آن، پیش روی کرده است و توانسته در هر دوره احساس رضایتمندی را در دل مسئولان و مشغولان صنایع مالی کشور به وجود بیاورد. در پایان باید گفت به هیچ عنوان از نمایشگاه سرمایه گذاری و بورس ایران غافل نشوید و در صورت امکان هر دوره برای حضور در آن، وقت بذارید تا با پیشرفت های ممکنه در مقوله های سرمایه گذاری و بورس ایران آشنایی کامل پیدا کنید.